صدای فیلم

صدای فیلم

صدا نباید صرفا به فیلم صدا اعانه دهد،بلکه باید به واقعیت زندگی از زوایای کاملا متفاوتی بنگرد و گنجینه تازه ای از مشاهده انسان کشف کند.

مطلوب ما این نیست که فیلم صدادار چطور صدا میدهد،بلکه این است که با قدرت صوتی اش چه می گوید، زیرا اگر قرار باشد که فیلم صدادار صرفا حرف بزند،موسیقی بنوازد و صدا ها را تقلید کند کاری کرده است که هنر تاتر پیش از این برای صدها سالکرده و می کند. 

در هنر فقط چیزی کشف محسوب میشود ،که چیزی را آشکار کند که تا کنون از چشم و گوش ما پنهان بوده است . این به عهده فیلم صدادار است که محیط صوتی ما و پهن دشت صوتی را که در آن زندگی می کنیم و همه آنچه را که در فراسوی کلام آدمی است،مکشوف ساخته و با توانایی های وسیع ، اصوات حیات از زمزمه دریا تا غوغای شهر، از غرش ماشینها تا نجوای آرام باران پاییزی بر شیشه پنجره ، از جیر جیر تخته های کف اتاقی متروک ، گلوله ای که صفیر کشان از کنار گوشمان می گذرد و ......با ما  سخن بگوید و پیوسته افکار و احساسات ما را تحت تاثیر قرار داده و رهبری کند . فیلم صدادار به ما خواهد آموخت که حتی سروصداهای مغشوش را نیز تجزیه و تحلیل کنیم و وظیفه صدای فیلم این است که با تبدیل سروصداهای مغشوش به اصواتی روشن و معنی دار ما را از هرج و مرج اصوات درهم برهاند. فقط زمانی که صدای فیلم بتواند سروصداهای طبیعت را به اجزای تشکیل دهنده اش(صداهای جدا از هم و آشنا) تجزیه کند و بگذارد که هر یک از آنها جداگانه و از نزدیک با ما سخن بگوید و در یک ترکیب با معنی به یکدیگر بپیوندند، آنوقت است که صدا هنری جدید خواهد داشت . صدای واقعی فیلم ،سبک مخصوص به خود را دارد و فقط از اینکه صدای انسان را به گوش برساند ، راضی نخواهد شد و صرفا به ارایه اصوات اکتفا نخواهد کرد.صدا نسبت به تصویر صرفا جنبه فرعی نخواهد داشت،بلکه جوهره و قوه محرکه حوادث خواهد شد و به عبارت دیگر عامل دراماتیک در فیلم خواهد شد.نقش دراماتیک صدا زمانی ژرف تر و سازنده تر است که تاثیرش روند ماجرای فیلم را نیز تعیین کند،زمانی که صدا بتواند در روند داستان دخالت کند و آن را تحت تاثیر قرار دهد،نه اینکه فقط شنیده شود، و جای بسی تاسف است که بسیاری از کارگردانان این مهم را نادیده می گیرند .

سکوت

سکوت یک افکت صوتی است اما در جایی که بتوان صدا را شنید. ارایه سکوت یکی از اختصاصی ترین جنبه های دراماتیک فیلم است، هیچ هنر دیگری نمی تواند سکوت را بیان کند،حتی در تاتر،سکوت به ندرت می تواند به عنوان عامل دراماتیک به کار گرفته شود. هر چیز صدای خاص خود را دارد،اما سکوت در همه چیز یکسان است.صدا تفاوت چیزهای قابل رؤیت را بیشتر نمایان می کند و سکوت آنها را به هم نزدیک و عدم شباهتشان را کمتر می کند . ما هنگامی سکوت را احساس می کنیم که بتوانیم دورترین صدا یا نزدیک ترین صدای ضعیفی را بشنویم،سکوت زمانی شنیده می شود که بتوانیم صداهای بسیار دور را در فضای بسیار وسیع بشنویم،و بر عکس فضایی  که به کلی فاقد صدا است هرگز کاملا طبیعی و واقعی درک نمی شود، چون صدا به مکان بعد می دهد .

هویت مکانی صدا

هر صدایی هویت مکانی متعلق به خود را دارد،یک صدا در اتاقی کوچک،دریک انبار،دریک سالن،در خیابان،در جنگل یا ........طنین های متفاوتی دارد، هر صدایی که در مکان خاصی تولید می شود بر حسب ضرورت،کیفیت همان مکان خاص را منتقل می کند و به خاطر تأثیری که می گذارد و معنایی که میدهد،بسیار مهم است. اگر تصویری از زاویه بالا گرفته شود تماشاگر آن را از بالا خواهد دید حتی اگر در جایی نشسته باشد که از پایین به پرده نگاه کند،درست همانطور که چشم ما با دوربین یکی می شود،گوش ما نیز با میکروفن یکی شده و صداها را طوری می شنویم که میکروفن در اصل شنیده است.

تعلیم دادن گوش

ما اشکال بصری را بسیار بهتر از اشکال صوتی می شناسیم و عادت کرده ایم که راه خود را بدون کمک آگاهانه شنوایی بیابیم،با این وجود حساسیت گوش ما کمتر از چشممان نیست،بلکه فقط کمتر تعلیم دیده است،در حقیقت علم به ما می گوید که گوش بهتر از چشم می تواند تفاوت ها را تمییز دهد. بین پرورش حس بصری و حس صوتی تفاوت بسیار زیادی وجود دارد،یکی از دلایلش این است که ما اغلب می بینیم بدون آنکه بشنویم و با توجه به این پرورش ناقص حس شنوایی می توان در فیلم افکت های صوتی غافلگیر کننده بسیاری را به کار برد .

موسیقی فیلم

موسیقی فیلم به خاطر تجسم بخشیدن به روح درام یا تقویت آن همچون عاملی تعیین کننده عمل میکند. موسیقی قدرت آن را دارد که داستانی را مبنا قرار داده و زندگی درونی آن را طوری آشکار سازد که به هیچ شکل دیگر نمیتوان این کار را کرد. به ندرت می توان یک    فیلم قدیمی،جدید،بلند،کوتاه،سنتی و یا آوانگارد را به یاد آورد که از موسیقی به نفع درام بهره نبرده باشد. در فیلمهای بلند به طور متوسط 30 تا 40 دقیقه،حدود یک سوم صدای فیلم را موسیقی تشکیل میدهد.