لنز

چشم انسان در شرایط طبیعی برای دیدن اجسام در فواصل مختلف حدودی دارد و شخص را از تأثیر آنچه که در همین محدوده میبیند متأثر می سازد و تفاوت اساسی چشم در مقایسه با لنز در همین است.

لنزها به تعبیری در واقع چشم دوربین به شمار می آید و بر خلاف چشم فقط آنچه را که در برابرش قرار دارد بدون هیچ گونه قوۀ تمیز ثبت می کند و گاهی آن چیزی را که انسان نمیبیند به کمک لنزهای قوی به ما نشان میدهد. لنز  استوانه‌ای حاوی مجموعه‌ای از عدسی‌ها است که نور را از خود عبور داده و به درون دوربین هدایت می‌کند و باعث می‌شود که تصویر به صورت واضح بر روی فیلم یا گیرنده تصویر منعکس شود. کیفیت تصویر، بیش‌تر به لنز بستگی دارد تا دوربین.

تصویربرداران حرفه‌ای معمولاً چندین لنز با فواصل کانونی متفاوت، که بسته به شرایط موضوع بر روی دوربین نصب می‌شود، استفاده می‌کنند. همچنین هر لنزی را نمی‌توان به هر دوربینی وصل کرد، زیرا پایه‌های کنترلی لنز که برای برقراری ارتباط با سیستم الکترونیکی دوربین بکار می‌روند و همچنین محل اتصال فیزیکی لنز با دوربین، در دوربین‌ها و مدل‌های مختلف تفاوت دارند. قدرت و کیفیت لنزها به عوامل گوناگونی بستگی دارد که مهم‌ترین آن‌ها فاصله کانونی و عدد دیافراگم است. فاصله کانونی برحسب میلیمتر است و معرف زاویه دید لنز است. هرچه فاصله کانونی لنز کمتر باشد، لنز زاویه دید بازتری دارد و به اصطلاح، لنزی وایدتر است و هرچقدر فاصله کانونی بیش‌تر باشد زاویه دید کوتاه‌تر خواهد بود. برخی از لنزها فاصله کانونی ثابتی دارند و برخی دیگر متغیرند، لنزهایی که فاصله کانونی متغیر دارند انعطاف‌پذیری بیش‌تری دارند و کاربر راحت‌تر می‌تواند کادربندی کند. در مقابل لنزهای با فاصله کانونی ثابت، کیفیت بالاتری دارند. در دوربین‌های تک‌لنزی بازتابی فیلمی (دوربین‌های ۳۵ میلیمتری) به دلیل آنکه اندازهٔ فیلم ثابت است، رابطهٔ بین فاصله کانونی و زاویه دید لنزها نیز مشخص است. ولی در دوربین‌های دیجیتال با توجه به اینکه ابعاد سنسور، زاویه دید لنز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و هر نوع دوربین ابعاد سنسور ویژهٔ خود را دارد، زاویه دید یک لنز براساس اینکه این لنز روی چه دوربینی با چه ابعاد سنسوری بسته باشد، می‌تواند تغییر کند. لنز مهمترین بخش دوربین است و برای خلق یک تصویر مناسب نیازمند یک لنز حرفه ای هستیم. از دید علمی به دلیل وجود فاصله کانونی،عمق میدان،زاویه دید،دیافراگم و عامل اصلی تشکیل دهندۀ تصویر یعنی نور، لنزها عملکردهای متفاوتی دارند.

فاصله کانونی: پرتوهای نور که به صورت موازی به یک لنز محدب برخورد می کنند،در نقطه ای بر روی هم جمع می شوند که این نقطه را نقطه کانونی و فاصله بین مرکز لنز و نقطه کانونی را فاصله کانونی گویند .

عمق میدان : عمق میدان ناحیه ای است که تمام عناصر موجود در آن، در قاب تصویر واضح باشند.هر چه عمق میدان بیشتر باشد، ناحیه واضح در اطراف(جلو و پشت) نقطه فوکوس بیشتر است.در نمایی که عمق میدان آن کم است، ممکن است ناحیه پشت(یا جلو) نقطه فوکوس دوربین ،محو شود. عمق میدان یک تصویر توسط سه عامل کنترل می شود: فاصله تا موضوع ، فاصله کانونی ، قطر دهانه دیافراگم .

زاویه دید : زاویه ای که لنز در آن زاویه سوژه مورد نظر را می بیند زاویهٔ دید گویند. اگر خطی فرضی از لنز به دو انتهای منظره‌ای که دیده می‌شود ترسیم کنیم، زاویهٔ بین این دوخط، زاویهٔ دید خواهد بود. زاویهٔ دید را فاصله کانونی مشخص می‌کند و هرچه فاصله کانونی بیشتر باشد، زاویهٔ دید کوچک‌تر و هرچه فاصله کانونی کمتر شود، زاویهٔ دید بزرگ‌تر می‌شود.

دیافراگم : به تیغه‌هایی گفته می‌شود که درون لنز قرار گرفته‌اند و با گشاد و تنگ شدن، میزان عبور نور را از روزنه میانی آنها که به آن اپرچر گفته می‌شود، کنترل می‌کنند. این تیغه‌ها که به طور معمول ۶ تا ۹ عدد هستند، طوری طراحی شده‌اند که با باز شدن، میزان نور را زیاد و با تنگ شدن، میزان نور را کم می‌کنند. بسیاری از دیافراگم‌ها مانند مردمک چشم کوچک و بزرگ یا تنگ و گشاد می‌شوند و با این عمل نور کمتر یا بیشتری به درون دوربین راه می‌یابد. بیشترین مقدار بازشدگی لنز دوربین تصویربرداری 9/1 است و اعداد دیافراگم 4/1 ،۲ ،8/2 ،4 ،6/5 ،8 ، 11 ،16 و

 22 است که به هر کدام از این اعدادf-stop  گویند. هرچه قدر که دیافراگم بسته تر باشد،تصویر عمق میدان بیشتری خواهد داشت .

نور : قسمتی از طیف الکترومغناطیسی را که بوسیله چشم قابل رؤیت است . طول موج هر نور با نور دیگر متفاوت است،طول موج نورهای قابل دیدن تقریبأ از 380 میلی میکرومتر تا 780 میلی میکرومتر می باشد.

رنگ : هر جسمی به رنگی دیده میشود ، یعنی نور مربوط به آن رنگ را منعکس می کند،برای مثال اگر به جسم سبز رنگی نور سفید بتابانیم،جسم سبز رنگ تنها نور سبز را منعکس کرده و بقیه را جذب می نماید و برای همین سبز به نظر می رسد.

روشنایی : یکی از خصوصیات رنگ است که به نسبت قرار گرفتن در محیط روشن و تاریک تغییر می کند .

رنگینی : مشخصه دیگر رنگ است که شامل دو جزء : اصل رنگ و درجه اشباع رنگ است .

اصل رنگ : طول موج نور رنگ،اصل رنگ را مشخص می کند،که هر رنگ دارای طول موج معینی است .

درجه اشباع رنگ : به میزان نور سفید موجود در رنگ اطلاق می شود، هر چقدر مقدار نور سفید کمتر باشد،درجه اشباع آن بیشتر است .