علت فراگیر شدن دوربینهای دیجیتال

در سالهای آغازین تاریخ سینما، دوربین فیلم برداری تنها وسیله ای بود که رویای بشر، یعنی دیدن تصاویر واقعی بر پرده را محقق می کرد. دوربین را در فاصله ای مشخص از سوژه، بدون حرکت یا چرخشی قرار می دادند و هر آنچه از دریچه دوربین قابل رویت بود، بر روی فیلم ضبط کرده و سپس همان ها را بر روی پرده، مقابل دید تماشاگران، قرار می دادند.

اما امروزه دیگر این گونه نیست، با تکنیک ها، حرکت دوربین و تمهیداتی که از طریق عدسی دوربین، فیلتر، انواع نورپردازی و ... اعمال می شود ، تصاویر و صحنه ها دیگر آن چیزی نیستند که در مقابل دریچه دوربین قرار دارد ، این تکنیک ها دنیای فیلم سازی را دگرگون کرده اند و فیلم برداری به چنان پیشرفت و ظرافتی دست یافته است که باید به حق آن را هنر عصر تکنولوژی نامید.                                                                                       

روزگاری برای فیلمسازی حتما باید از دوربین‌های بزرگ با نگاتیو استفاده می ‌شد، اما پس از مدتی دوربین‌های خانگی 8 میلی ‌متری از راه رسید ولی هنوز فیلمبرداری با آنها مشکلات خاص خودش را داشت. دوربین‌های ویدئویی آنالوگ نخستین گام برای ساده شدن کار برای علاقه‌مندان و فیلمسازان فیلم‌های غیرحرفه‌ای بود و حالا با از راه رسیدن دوربین‌های فیلمبرداری دیجیتال همه چیز دگرگون، و به شکلی باورنکردنی ساده شده است.  فیلمبرداری به شیوه دیجیتال نیز قوت و ضعف‌های خاص خود را دارد، هرچند برخی براین باورندکه تصاویر فیلم‌هایی که به شیوه 35 میلی ‌متری فیلمبرداری می ‌شوند، از حس و حال بیشتری برخوردارند ولی به نظر می ‌رسد، دوربین‌های پیشرفته دیجیتال با توجه به فیلترها و لنزهایی که حاصل این فن آوری است، از این حیث تفاوت چندانی با فیلمبرداری 35 میلی‌متری ندارند به گونه‌ای که تنها تماشاگران حرفه‌ای سینما می ‌توانند آن را تشخیص دهند. مهم‌ترین ویژگی دوربین‌های دیجیتال که باعث شده استفاده از آنها تا این حد رواج پیدا کند، از چند جنبه قابل توجه است؛ نخست به دلیل عدم استفاده از نگاتیوهایی است که در فیلمبرداری 35 میلی ‌متری مورد استفاده قرار می ‌گیرد و هزینه قابل توجهی را به فیلم تحمیل می ‌کند، به گونه‌ای که گاه دست فیلمساز برای تکرار برداشت‌ها ، برای رسیدن به برداشت موردنظر را می ‌بندد. این در حالی است که تکرار برداشت‌ها در فیلمبرداری دیجیتال هزینه خاصی را به فیلم تحمیل نمی کند، مگر آنکه خود صحنه از اتفاقاتی برخوردار باشد که تکرار آن مستلزم صرف هزینه‌هایی باشد، به این ترتیب صرفه‌جویی در هزینه تولید فیلم به عنوان یکی از فاکتورهای مهم در استقبال از دوربین‌های دیجیتال به ویژه در میان فیلمسازان جوانی است که نخستین تجربه سینمایی خود را پشت‌سر می ‌گذارند، چرا که به دلیل عدم تثبیت موقعیت حرفه‌ای بسیاری از تهیه‌کنندگان شرط فیلمبرداری دیجیتال را برای کاهش هزینه‌های تولید فیلم به این فیلمسازان تحمیل می ‌کنند. از سوی دیگر پایین‌تر بودن قیمت این دوربین‌ها عاملی است که باعث می ‌شود که تهیه‌کننده در صورت اجاره دوربین نیز بهای کمتری را متحمل شود و همچنین تهیه آن دشواری های دوربین‌های 35 میلی ‌متری را ندارد، مانند در نوبت ماندن برای کرایه دوربین، چرا که متاسفانه بسیاری از تهیه‌کنندگان سینمای ایران فاقد بدیهی ‌ترین امکانات لازم برای تولید فیلم هستند. اما دیگر ویژگی کار با دوربین‌های دیجیتال که آن نیز به خودی خود تاثیری مثبت بر کاهش هزینه‌های تولید فیلم می گذارد، سهولت کار با این دوربین‌ها در مقایسه با دوربین‌های 35‌ میلی متری است. عدم برخورداری از تبحر و تجربه کافی در کار با دوربین‌های 35‌ میلی متری می ‌تواند به نتایج ناگواری ختم شود اما در روش دیجیتال چنین مسئله‌ای کمتر محسوس است.از سوی دیگر جمع‌وجور بودن دوربین‌های دیجیتال در مقایسه با دوربین‌های 35 میلی ‌متری این امکان را برای فیلمبرداران به وجود می آورد که راحت‌تر با آن کار کرده و حرکت‌های مورد نظر را با تسلط بیشتری به اجرا دربیاورند (به ویژه در صحنه‌های دوربین روی دست) و حتی راحتی حمل‌ونقل دوربین و کار با آن در صحنه‌های خارجی نیز خود عاملی است برای استقبال از این شیوه فیلمبرداری؛ مخصوصا وقتی فیلم دارای صحنه‌های خارجی و پرتحرک باشد. همه این ویژگی ‌ها که باعث سرعت بخشیدن به کار می ‌شود، در نهایت زمینه‌ای را فراهم می ‌سازد که مدت زمان فیلمبرداری با دوربین‌ها به شکل محسوس کوتاه‌تر از زمانی باشد که فیلم به شیوه 35 میلی ‌متری کار می‌شود. همین کوتاه شدن زمان، خود عامل مهمی است برای کاهش هزینه‌های تولید فیلم.  در این راستا نباید از شکل‌گیری جریان ساخت فیلم‌های تلویزیونی نیز غافل شد. این نوع فیلمسازی اگرچه از سوی حرفه‌ای ‌ها در آغاز جدی گرفته نشد و هنوز نیز برخی به آن روی خوش نشان نمی دهند اما به تدریج با سرمایه‌گذاری صدا و سیما روی این گونه فیلم‌ها و استفاده از آنها به عنوان آثاری که سهم زیادی از نمایش فیلم‌های سینمایی را به خود اختصاص داده‌اند، تاکیدی بر این نکته بوده که به شیوه دیجیتال نیز می ‌توان فیلم‌هایی در حد استانداردهای فیلم بلند سینمایی برای مخاطب عام ساخت.